Bliadhna Shònraichte air leth soirbheachail

Tha aithisg ùr a’ dearbhadh gun tàinig buannachdan mòra bho Bhliadhna nan Sgeulachdan 2022 do dh’Alba agus do choimhearsnachdan Albannach.

Am measg prìomh thoraidhean na h-aithisge measaidh, anns a bheil rannsachadh neo-eisimeileach agus beachdan bho luchd-compàirt a chruinnich VisitScotland, tha:

• Bha còrr is 1.4 millean neach an làthair aig 201 tachartas a fhuair maoineachadh gus sgeulachdan na h-Alba a chur fa chomhair an t-sluaigh agus gus gàirdeachas a dhèanamh ris na sgeulachdan sin.
• Bha a’ bhliadhna ga comharrachadh sa h-uile ceàrnaidh de dh’Alba, le 354 tachartasan a fhuair maoineachadh bhuainne agus tachartasan luchd-compàirt air an cur air dòigh air feadh nan 32 ùghdarrasan ionadail uile a th’ ann an Alba.
• Aig àm ath-nuadhachaidh, chaidh 6,620 cothrom ùr a chruthachadh do luchd-ealain, agus chaidh 91% de na tachartasan a fhuair taic bhon mhaoin fhosgailte an sàs ann a bhith a’ coimiseanadh obair ùr bho luchd-ealain no sgeulaichean.
• Chaidh bratach ar cànanan dùthchasach a thogail an àird agus Albais is Gàidhlig mar phàirt de 42% de na tachartasan a fhuair maoineachadh.
• Shoirbhich gu mòr leis an obair mhargaidheachd a rinneadh, mar eisimpleir, chaidh coimhead air na bhidiothan margaidheachd airson Bliadhna nan Sgeulachdan 4 millean turas, nochd 2,760 aithris sna meadhanan agus ruig na h-iomairtean margaidheachd air daoine 148 millean turas.
• Bha fianais ann air barrachd co-obrachaidh thar roinnean na turasachd is nan tachartasan agus roinnean co-cheangailte: chaidh ceudan de luchd-compàirt bhon ghnìomhachas an sàs sa bhliadhna agus chaidh taghadh farsaing de phròiseactan is iomairtean com-pàirteach, lèirsinneach a stèidheachadh mar thoradh air a’ bhliadhna.

Bha prògram farsaing de thachartasan mar bhunait air a’ bhliadhna, le tachartasan air an cumail anns gach fear de na 32 ùghdarrasan ionadail ann an Alba. Dh’obraich ceudan de bhuidhnean còmhla gus dèanamh cinnteach gun deigheadh taisbeanadh a dhèanamh air an iomadh seòrsa sgeulachd a th’ againn, agus iad cho ealanta is brìoghmhor, am measg sluagh cho mòr ’s as urrainn.

Tron phrògram de thachartasan a fhuair maoineachadh, chaidh £1.33 millean a chosg san roinn, agus rinn na tachartasan sin taisbeanadh air sgeulachdan aithnichte agus ùra agus bha taghadh farsaing de bhuidhnean an sàs annta eadar companaidhean nàiseanta agus buidhnean coimhearsnachd.

Tro Phrògram Coimhearsnachd nan Sgeulachdan, a bha air leth innleachdach, fhuair coimhearsnachdan ionadail an cothrom taisbeanadh a dhèanamh air an cuid sgeulachdan. ’S e com-pàirteachas a th’ ann eadar VisitScotland agus Taighean-tasgaidh is Gailearaidhean na h-Alba le taic bho Mhaoin Dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta agus Riaghaltas na h-Alba. Thug am prògram seo tabhartasan luach £732,000 agus ‘co-thaic’ a bharrachd do 180 buidheann a tha ag obair leis a’ choimhearsnachd gus cothroman a thoirt do choimhearsnachdan gus tighinn còmhla, sgeulachdan a tha cudromach dhaibh innse agus sgilean ionnsachadh agus cothroman agus com-pàirteachasan a chur air dòigh.

Bha cànanan dùthchasach na h-Alba gu mòr am follais san dà phrògram de thachartasan, agus Albais is Gàidhlig mar phàirt de 42% de na tachartasan a fhuair maoineachadh.

Cuideachd, chaidh na sgeulachdan innse ann an tòrr dhiofar dhòighean – eadar apps is susbaint dhidseatach agus tachartasan le daoine an làthair, slighean coiseachd agus taisbeanaidhean. Bha so-ruigsinneachd na pàirt glè mhòr dhen bhliadhna, eadar eadar-theangachadh BSL ann an bhidiothan is aig tachartasan beò agus tiogaidean an-asgaidh no ‘pàigh nas urrainn dhut’ ann aig tòrr thachartasan.

Chuidich am prògram thachartasan gus barrachd dhaoine a bhrosnachadh gu bhith a’ mothachadh dha agus a’ cur sùim ann an sgeulachdan na h-Alba: thuirt 81% de na daoine a bha an làthair aig tachartasan coimhearsnachd gun robh iad na bu mhothachail air beairteas is farsaingeachd sgeulachdan na h-Alba. Bha a’ bhliadhna cuideachd na adhbhar brosnachaidh do dhaoine a thaobh a bhith a’ tadhal air àiteachan – thuirt 75% de na daoine a bha an làthair aig tachartasan coimhearsnachd gum biodh iad nu bu bhuailtiche tadhal air àiteachan le ceangal ri sgeulachdan na h-Alba.

A thuilleadh air prògram mòr de thachartasan, bha cuideachd cothroman an lùib Bliadhna nan Sgeulachdan 2022 dhan ghnìomhachas thurasachd san fharsaingeachd agus do roinnean eaconamach co-cheangailte ris gus na sgeulachdan aca fhèin innse. Bha iomadach eisimpleir ann de ghnothachasan is buidhnean a bha ag obair còmhla gus susbaint, iomairtean agus tachartasan ùra a chruthachadh do choimhearsnachdan is luchd-tadhail.

Thuirt Malcolm Roughead, Ceannard VisitScotland: “Tha na Bliadhnaichean Sònraichte a’ toirt cothrom do dhaoine obrachadh còmhla thar roinnean na turasachd is nan tachartasan agus roinnean eile, agus iad a’ dèanamh feum de neartan na h-Alba gus luchd-tadhail a thàladh bho ar dùthaich fhèin agus bho dhùthchannan eile agus tha iad cuideachd a’ cur ri eaconamaidh na h-Alba. “Tha toraidhean a’ mheasaidh seo a’ sealltainn gun robh coimhearsnachdan gu mòr an sàs ann am Bliadhna nan Sgeulachdan agus gun robh ùidh mhòr aig daoine bho air feadh na dùthcha anns a’ bhliadhna agus gach nì a bha na lùib. Ged a tha a’ bhliadhna seachad a-nis, chan tàinig crìoch air an sgeulachd fhathast. Tha sinn an dòchas gun cùm gnothachasan agus tachartasan orra a’ taisbeanadh an cuid sgeulachdan agus gum bi luchd-tadhail a’ gabhail ùidh agus tlachd sna h-àiteachan, na daoine is na cultaran a bhuineas riutha.”

Thuirt am Ministear airson Cultar, Cairistìona NicShealbhaich: “Tha mi fìor thoilichte gu bheil Bliadhna Sgeulachdan na h-Alba 2022 air buaidh cho math agus maireannach a thoirt air iomadh coimhearsnachd air feadh Alba. “Mar thoradh air an obair chom-pàirteach, bha an taghadh mìorbhaileach de thachartasan a’ toirt brosnachadh do dhaoine gu bhith a’ cruthachadh is ag innse mu dheidhinn an cuid sgeulachdan, dualchais is thursan fhèin. “Chaidh tòrr dhaoine an sàs sa bhliadhna shònraichte seo, agus ri linn sin bidh dìleab mhaireannach ann agus sinn a’ cumail oirnn ag innse sgeulachdan do chàch a chèile mar deidhinn fhìn agus mu na h-àiteachan far a bheil sinn a’ fuireach.”

Thuirt Lucy Casot, Ceannard Taighean-tasgaidh is Gailearaidhean na h-Alba: “Le Maoin Coimhearsnachd nan Sgeulachdan airson Bliadhna nan Sgeulachdan, bha cothrom glè mhath ann taic a thoirt do thòrr dhiofar dhaoine gus pàirt a ghabhail sa bhliadhna shònraichte seo agus tha sinn moiteil à mar a thug sinn an taic sin seachad ann an co-bhuinn ri VisitScotland, le taic bho Mhaoin Dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta agus Riaghaltas na h-Alba. Thug a’ mhaoin taic do dhaoine gus sgeulachdan, sean is ùr, a chur an cèill ann an dòighean cruthachail is ealanta, agus an obair sin a’ toirt cothrom do choimhearsnachdan ionadail agus luchd-tadhail farsaingeachd ghuthan a chluinntinn. “Tha am measadh a’ toirt dearbhadh soilleir dhuinn gun robh buannachdan mòra ann dha na buidhnean a chùm na tachartasan agus dha na coimhearsnachdan air feadh na dùthcha a thàinig còmhla gus na sgeulachdan a chluinntinn is fhaicinn. Tha e iongantach na choilean a h-uile duine a bha an sàs sa bhliadhna agus tha fios againn gu bheil barrachd dhaoine mothachail air agus a’ cur sùim ann an sgeulachdan na h-Alba mar thoradh air prògram na bliadhna agus gu bheil ùidh aca ann a bhith a’ tilleadh air turas eile.”

Thuirt Caroline Clark, Stiùiriche Maoin Dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta ann an Alba: “B’ ann glè fhollaiseach a bha buaidh Bliadhna nan Sgeulachdan air feadh na h-Alba an-uiridh. Bha daoine air feadh na dùthcha a’ dol an sàs ann, mar a tha an aithisg seo a’ sealltainn. “B’ e aon rud bha sònraichte mu Bhliadhna nan Sgeulachdan, mar a bha iomadh seòrsa sgeulachd ann agus iomadh dòigh gus an innse ri linn Prògram Coimhearsnachd nan Sgeulachdan, a fhuair taic bho mhaoineachadh a chaidh a thogail air sàillibh chluicheadairean a’ Chrannchuir Nàiseanta. Bha mac-meanmna dhaoine, choimhearsnachdan is bhuidhnean air a ghluasad gu bhith a’ cnuasachd is a’ cruthachadh, agus a’ bhliadhna a’ toirt cothrom dhaibh an cuid sgeulachdan innse, san dòigh aca fhèin – sgeulachdan muinntir, àiteachan is cultaran na h-Alba.”

Thuirt Dòmhnall Mac a’ Ghobhainn, Stiùiriche Fèis Sgeulachdan Eadar-nàiseanta na h-Alba agus Ealain is Cultar Traidiseanta na h-Alba: “Bha e na thlachd mhòr dhuinn a bhith an sàs anns gach pàirt de Bhliadhna Sgeulachdan na h-Alba. Dhuinne, sheall e mar a bhios Sgioba na h-Alba ag obair còmhla, eadar tachartasan fo stiùir na coimhearsnachd air feadh na dùthcha, tachartasan mòra, agus co-obrachadh eadar na roinnean turasachd is cultair. Agus bha a h-uile duine airson pàirt a ghabhail san sgeulachd!”

Tha na Bliadhnaichean Sònraichte mar mheadhan do thòrr bhuidhnean gus tighinn còmhla agus cur ri buaidh na h-obrach aca tro cho-obrachadh, agus iad a’ togail air an aon chuspair agus a’ cleachdadh branndadh is ghoireasan coitcheann. Thathar a’ toirt sùil an-dràsta air roghainnean is dòighean-obrach airson Bliadhna Shònraichte ùr a dh’fhaodadh a bhith ann ann an 2025, agus thèid barrachd fiosrachaidh mun sin fhoillseachadh ro dheireadh 2023.

Chithear Aithisg Mheasaidh Bliadhna nan Sgeulachdan an seo

Fiosrachadh do Luchd-deasachaidh

Prìomh Fhiosrachadh

• Com-pàirteachasan Buadhmhor – Bha 32 Buidhnean Stiùiridh is Obrach com-pàirteach an sàs ann a bhith a’ dealbh prògram na bliadhna. Bha ceudan luchd-compàirt an sàs ann a bhith a’ cur thachartasan air dòigh agus a’ lìbhrigeadh a’ phrògraim.
• Chaidh £1.33m a thoirt seachad airson thachartasan le VisitScotland, Maoin Dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta agus Taighean-tasgaidh is Gailearaidhean na h-Alba. (£600,000 sa Mhaoin Thachartasan Fhosgailte; £732,000 ann am Maoin Coimhearsnachd nan Sgeulachdan).
• Chaidh tachartasan a chumail anns gach fear de na 32 ùghdarrasan ionadail: 21 tachartasan le taic bhon Mhaoin Fhosgailte, 180 tachartas le taic bho Mhaoin Coimhearsnachd nan Sgeulachdan, agus 153 tachartasan (nach d’ fhuair maoineachadh) tro Phrògram an Luchd-chompàirt .
• Bha 1.4 millean neach an làthair aig 201 tachartas a fhuair maoineachadh - 754,827 an làthair san àite fhèin agus 667,159 a’ frithealadh air-loidhne.
• Margaidheachd glè shoirbheachail: 5.6 billean airson Ruigsinneachd Dhidseatach tro 2,760 aithrisean sna meadhanan clò-bhuailte is air-loidhne; chaidh coimhead air bhidiothan BnS 2022 4m turas; 148m airson Ruigsinneachd Margaidheachd tro iomairtean is obair mhargaidheachd VisitScotland, an dà chuid prìomh obair agus obair cho-thaiceil.
• Sgeulachdan Eugsamhail air an Innse – Chaidh iomadh guth is buidheann eadar-dhealaichte a riochdachadh sa phrògram, agus bha grunn bhuidhnean ann a fhuair cothrom a dhol an sàs sa bhliadhna nach eil air an riochdachadh chun an h-ìre ’s a bhite an dùil gu h-àbhaisteach.
• Albais is Gàidhlig mar phàirt de 42% de na tachartasan a fhuair maoineachadh.
• A’ dèanamh taisbeanadh air ar daoine cruthachail aig àm ath-nuadhachaidh, chaidh 6,620 cothrom ùr a chruthachadh do luchd-ealain; chaidh 91% de na tachartasan a fhuair taic bhon mhaoin fhosgailte an sàs ann a bhith a’ coimiseanadh obair ùr bho luchd-ealain no sgeulaichean.
• Sgaoil 48 pròiseactan susbaint airson a’ ghoireis nàiseanta, Dualchas Cultarach Do-bheantainn, a bhios na stòras prìseil san àm ri teachd.
• A’ Brosnachadh Luchd-turais gus Tadhal, tha 75% de na daoine a bha an làthair aig tachartasan coimhearsnachd nas buailtiche tadhal air àiteachan le ceangal ri sgeulachdan na h-Alba.

Tuilleadh fiosrachaidh air prògram nan tachartasan

Bha trì prògraman thachartasan ann, a dhà a fhuair maoineachadh agus prògram an luchd-chompàirt nach d’ fhuair maoineachadh. Thairis air na trì prògraman chaidh còrr is 350 tachartas/prògram thachartasan a chur air dòigh agus chaidh tachartasan a chumail anns gach fear de na 32 ùghdarrasan ionadail ann an Alba, agus anns gach mìos:

• Fhuair 21 tachartasan nas motha maoineachadh tron Mhaoin Thachartasan Fhosgailte, a thug taic do luchd-compàirt le eòlas air a bhith a’ cur thachartasan air dòigh gus tachartasan mòra, ùra agus prògraman a chur air dòigh thar 24 ùghdarrasan ionadail. Sa phrògram seo, chaidh tachartasan sònraichte a chumail aig fèisean bliadhnail leithid Fèis Bàgh Èire, Celtic Connections, StAnza, Fèis Shamhraidh Shràidean Dhùn Dè agus Fèis Leabhraichean Wigtown, agus chaidh pròiseactan ùra a mhaoineachadh leithid Mapa nan Sgeulachdan bho Transgressive North agus TRACS a bha a’ coimhead air agus a’ taisbeanadh dualchas ar sgeulachdan is beul-aithris; Figures of Speech – com-pàirteachas eadar Ionad Sgeulachdan na h-Alba agus Dùn Èideann: Baile Litreachais UNESCO a thug sgrìobhadairean is luchd-ealain còmhla gus turas-rathaid a ghabhail tro litreachas na h-Alba; agus Yoyo and the Little Auk, pròiseact, air chuairt agus air-loidhne, aig RSNO do chlann nan Tràth-bhliadhnaichean far an robhar a’ dèanamh gàirdeachas ris na dòighean sa bheil sinn eadar-dhealaichte agus coltach ri chèile.
• Fhuair 180 buidheann coimhearsnachd maoineachadh tro Mhaoin Coimhearsnachd nan Sgeulachdan gus sgeulachdan innse a bha cudromach dhaibh tro thachartasan, gnìomhan agus prògraman ùra. Ann am Prògram Coimhearsnachd nan Sgeulachdan chaidh sgeulachdan is uirsgeulan ionadail a chur an cèill, agus iad a’ dèanamh taisbeanadh air daoine, àiteachan agus saoghal nàdair. Am measg na feadhna a b’ fheàrr bha: The Legend of Kinnoull Hill Dragon bho Dhàn-Shiorcas Pheairt. Thog iad as ùr air an t-seann chleachdadh, a bha air a dhol air dhìochuimhne, a bhith a’ dèanamh gàirdeachas ri mar a chaidh dràgon Cheann Iùil a mharbhadh agus iad a’ cur taisbeanadh siorcais is ealain air leth air dòigh. Sgeulachdan Bìdh Chnoc a’ Ghobhainn ann an Glaschu, a chleachd biadh gus sgeulachdan nan daoine innse a tha a’ fuireach ann an aon de na coimhearsnachdan as eugsamhaile ann an Alba; agus Cèilidh nan Sgeulachdan, a chaidh a chur air dòigh le Magic Torch Comics ann an Grianaig, agus iad a’ toirt choimhearsnachdan is daoine ioma-chultarach còmhla a tha air dachaigh a dhèanamh dhaibh fhèin ann an Alba o chionn ghoirid gus sgeulachdan, òrain is dàin a thoirt seachad ann an Arabais, Albais agus Gàidhlig. Cuideachd, chuidich Prògram Coimhearsnachd nan Sgeulachdan le eugsamhlachd Bliadhna Sgeulachdan na h-Alba, agus e a’ toirt èisteachd do sgeulachdan bho choimhearsnachdan is buidhnean sònraichte leithid sgeulachdan bho choimhearsnachdan LGBTQI+ na h-Alba, bho fhògarraich agus bho dhaoine le ciorraman. Gheibhear bhidio goirid an seo mu Phrògram Coimhearsnachd nan Sgeulachdan agus gheibhear tionndadh nas fhaide an seo.
• A thuilleadh air na tachartasan a fhuair maoineachadh, ghabh 153 tachartasan a bharrachd pàirt ann an iomairt nàiseanta agus chlàr iad airson Prògram Thachartasan an Luchd-chompàirt nach d’ fhuair maoineachadh. Am measg nan tachartasan sin bha an taisbeanadh air Leabhar Dhéir aig Taigh-tasgaidh is Gailearaidh Ealain Obar Dheathain agus Fringe by the Sea ann am Bearaig a Tuath, agus tachartasan nàiseanta leithid Fèis Geòlais na h-Alba agus Làithean nan Dorsan Fosgailte.

Eisimpleirean de cho-obrachadh sa ghnìomhachas

Ghabh tòrr dhiofar bhuidhnean is ghnothachasan air feadh na h-Alba an cothrom leis a’ Bhliadhna Shònraichte gus na sgeulachdan aca fhèin innse – faicibh Eisimpleirean bho Bhliadhna nan Sgeulachdan airson làn-fhiosrachadh air eisimpleirean de cho-chonaltradh is co-obrachadh sa ghnìomhachas.

Mar eisimpleir:

• Dh’obraich Àrainneachd Eachdraidheil Alba còmhla ri Urras Leabhraichean na h-Alba agus Fòram Sgeulachdan na h-Alba air farpais ‘If These Walls Could Talk’. San fharpais, bhathar a’ brosnachadh sgeulaichean òga gus sgeulachdan Albannach a sgrìobhadh san robh làraich eachdraidheil a’ nochdadh, agus bha cothrom ann duaisean a bhuannachadh agus na sgeulachdan aca a bhith air an sealltainn air-loidhne.
• Dh’atharraich Foillseachadh Alba na catalogan leth-bhliadhnail aca gus togail air cuspairean is branndadh Bliadhna nan Sgeulachdan. Dh’fhoillsich iad tòrr susbaint air-loidhne gus taic a thoirt dhan bhliadhna agus dh’obraich iad ann an com-pàirt ri fèisean leabhraichean air feadh na dùthcha gus taic a thoirt do thachartasan.
• Chruthaich Caidreachas Cheann-uidhe Ceann a Deas na h-Alba iomairt stèidhichte air Bliadhna nan Sgeulachdan – ‘Stories Start Here’. Rinn an iomairt sanasachd air tachartasan far an gabhadh tiogaid a ghleidheadh agus rinn i taisbeanadh air ceann a deas na h-Alba mar àite airson turasachd litreachais.
• Chruthaich Comann Treòraichean-turais na h-Alba duilleag-lìn airson Bliadhna nan Sgeulachdan le diofar sheòrsaichean susbaint leithid bhidiothan, pod-chraolaidhean agus sgeulachdan sgrìobhte.
• Chuir NorthLink Ferries taghadh farsaing de rudan air dòigh thar na bliadhna, leithid farpais sgeulachdan goirid, susbaint air-loidhne, duilleag-gnìomhachd airson clann agus cairtean-puist ‘share your story’ airson luchd-siubhail.
• Chuir Slighe Taobh an Iar na Gàidhealtachd pròiseact air dòigh, ‘Daoine, Àiteachan is Dìoghras: Sgeulachdan Gàidhlig mu Shlighe Taobh an Iar na Gàidhealtachd, goireas air-loidhne a fhuair taic bho Bhòrd na Gàidhlig.

Mu dheidhinn Maoin Dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta Le bhith a’ cleachdadh airgead a thèid a thogail tron Chrannchur Nàiseanta, bidh sinn a’ cur air adhart, a’ toirt stiùir do agus a’ maoineachadh dualchas na RA gus atharraichean matha is maireannach a chur an sàs do dhaoine agus coimhearsnachdan, san latha an-diugh agus san àm ri teachd. www.HeritageFund.org.uk. Leanaibh @HeritageFundUK air Twitter, Facebook is Instagram agus cleachdaibh #NationalLotteryHeritageFund Leanaibh ar cunntasan Albannach @HeritageFundSCO air Twitter is Facebook Gach seachdain, bidh cluicheadairean a’ Chrannchuir Nàiseanta a’ togail £30 millean airson adhbharan matha air feadh na RA.